Od wytworzenia pierwszego, wyplatanego z patyków kosza, minęło ponad pięć tysięcy lat. Mimo tego wiklina jest ciągle modna i cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem. Co więcej, przedmioty codziennego użytku oraz różnego rodzaju dekoracje wyplatać można z kilku materiałów- bambusa, słomy, trzciny, trawy morskiej, kory drzewnej. Jednak najpopularniejszymi z nich są wspomniana wcześniej wiklina i rattan. Czym różnią się między sobą, jakie mają właściwości i zastosowanie- wyjaśnimy nieco w niniejszym artykule.

Plecionkarstwo i wikliniarstwo w ujęciu historycznym

Wiklina, taka jaką znamy dziś, używana była już w starożytności, jednak jej obróbka była na tyle czasochłonna, że często z niej rezygnowano na rzecz witek wierzbowych. Były one łatwe w pozyskiwaniu i obróbce, co szczególnie przypadła do gustu Rzymianom oraz Egipcjanom. W starożytności wikliniarze wyplatali nie tylko tradycyjne kosze, ale również nieskomplikowane meble oraz przedmioty codziennego użytku. 

Średniowiecze to okres, w którym do plecionkarstwa wprowadzano nowe surowce. Zaczęto rozróżniać różne profesje a nazwę zawodu plecionkarz przemianowano na bardziej profesjonalne i fachowe nazewnictwo, wyróżniając zawody takie jak wikliniarz, rattaniarz, plecionkarz. Dzięki opracowaniu szybszych technologii obróbki, popularnymi materiałami do wyplatania z czasem stała się wiklina, trzcina oraz wierzba. Dopiero w XIX wieku z Azji rozpoczęto sprowadzać drewno rattanowe, które przypadło do gustu w szczególności Anglikom. Rattan za sprawą krajów anglosaskich oraz ich przekonaniu, że ten materiał jest dużo bardziej higieniczny od innych materiałów z których produkuje się meble, stał się popularny w całej Europie. Charakteryzuje się on niską ceną oraz wysoką odpornością na warunki zewnętrzne, dlatego też idealnie sprawdza się jako mebel w ogrodzie. 

Wiklina i rattan to ostatnimi czasy chętnie wybierane materiały zarówno do wystroju wnętrz, jak i ogrodów. Poznajmy bliżej ich charakterystykę, co pozwoli nam dowiedzieć się, co lepiej sprawdzi się w naszej przestrzeni.

Wiklina i rattan – różnice i podobieństwa

Wiklina i rattan należą do popularnych i jednych z najstarszych materiałów stosowanych w meblarstwie i plecionkarstwie. Choć oba z nich wykorzystuje się w podobny sposób, to ich charakterystyka nieco się od siebie różni. 

Wiklina to nic innego jak młode pędy różnych gatunków wierzby, które poddawane są specjalnej obróbce – przede wszystkim korowaniu i barwieniu. Wiklinowe witki potocznie przez wikliniarzy zwane są „pręciami”. Najlepsze patyki i odmiany to te, które są miękkie, elastyczne, a zarazem bardzo wytrzymałe. Pręcia tego typu uznawane są za najlepszej jakości, zaś powodem tego jest ich krótszy proces przygotowawczy do wyplotu, tj. korowanie, wyparzanie, moczenie, barwienie. Wiklina to materiał w naszym kraju wykorzystywany zwłaszcza w dwóch zagłębiach polskiej wikliny – na północy Polski w Nowym Tomyślu oraz na południu w Rudniku nad Sanem i okolicach. 

Rattan, inaczej zwany rotangiem, to z kolei pnącza różnych gatunków palm, które rosną w Azji Południowo-Wschodniej, nie występują zaś w europejskiej strefie klimatycznej. Do największych eksporterów tego surowca zalicza się Cejlon oraz Indie. Uznawany jest on za najlepszy materiał do wyplatania mebli, ze względu na swoją niezwykłą wytrzymałość, którą zawdzięcza pionowemu wzrostowi słoi. Co więcej, drewno to jest pełne w środku, przez co twarde i trudne do złamania, zaś po namoczeniu łatwo go wyginać. Rattan w naszym kraju często błędnie określa się jako tanie, podrobione, sztuczne meble, wykonane z plastikowych pasków. Natomiast jak widzimy prawdziwy rattan jest materiałem w pełni naturalnym i ekologicznym, zaś jego wersja wykonana z materiałów syntetycznych, nosi nazwę technorattan.

Zastosowanie wikliny i rattanu

Obydwa materiały są do siebie bardzo podobne, zarówno pod względem wyglądu, jak i zastosowania. Technika ich tworzenia także znacznie od siebie nie odbiega. Zasadniczą więc różnicą jest ich trwałość- rattan ma nieznaczną przewagę nad wikliną, bowiem jest nieco bardziej wytrzymały. Ponadto rattan podczas użytkowania nie wydaje odgłosów trzeszczenia. Z drugiej strony, rattan dość szybko blaknie pod wpływem działania promieni słonecznych, dlatego jeśli nie jest odpowiednio zabezpieczony, nie nadaje się do użytku zewnętrznego. Musimy wspomnieć o jeszcze jednej istotnej różnicy, a mianowicie jest nią cena – za wyroby rattanowe trzeba zapłacić zdecydowanie więcej, niż za wiklinowe. Spowodowane jest to przede wszystkim dostępnością materiału, gdzie w przypadku rattanu możemy mówić wyłącznie o imporcie.

Z wikliny i rattanu tworzy się zarówno przedmioty użytkowe, jak i dekoracyjne. To materiały chętnie widziane we współczesnych wnętrzach, bowiem wpisują się w wiele styli. Dodają wnętrzu uroku, ocieplają je, a poza tym są łatwe w użytkowaniu i pielęgnacji. Z materiałów tych wytwarza się rozmaite przedmioty, takie jak kosze wiklinowe i rattanowe, koszyczki, pojemniki, wózki i łóżeczka zarówno dla dzieci, jak i lalek, dekoracje. Dużą grupę wyrobów stanowią także meble wiklinowe i rattanowe – krzesła, fotele, pufy, ławy a nawet komody czy regały.